آیین نامه اجرایی معاملات آتی ارز- ریال ابلاغی بانک مرکزی

متن کامل آیین نامه اجرایی معاملات آتی ارز- ریال ابلاغی بانک مرکزی در خصوص پوشش نوسانات نرخ ارز و بهبود فرآیندهای تامین مالی صادرات از طریق شبکه بانکی کشور، به شرح زیر می آید.
ماده (1): تعاریف و کلیات
واژه ها و اصطلاحات مورد استفاده در آیین نامه در معانی مشروح ذیل بکار می روند:  

الف- قراردادها
قرارداد آتی ارز که به موجب آن طرفین متعهد می شوند میزان معینی ارز یا ریال را در مقابل مقدار معینی ریال یا ارز به نرخ آتی ارز در سر رسید با یکدیگر مبادله نمایند.
ب- بانک مرکزی ج.ا.ایران
ج- بانک
هر یک از بانک های دولتی و غیر دولتی فعال در سرزمین اصلی، مناطق آزاد تجاری- صنعتی کشور و شعب خارج از کشور آنها
د- مشتری
کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که به عنوان وارد کننده و صادرکننده شناخته    می شوند.
ح- نرخ آتی ارز
زمان توافق شده جهت مبادله ارز و ریال (در آینده معین)
ماده (2): موضوع قرارداد
تعهد بانک و مشتری نسبت به مقدار معینی ارز یا ریال به نرخ آتی ارز در سررسید نرخ آتی ارز، مبلغ و سررسید در زمان عقد قرارداد تعیین می گردند. سررسید این قراردادها حداقل 1ماه و حداکثر 12 ماه است.

ماده (3): نوع ارز مورد معامله
کلیه ارزهای معتبر اعلام شده در نرخ نامه بانک مرکزی
ماده (4): مقدار ارز مورد معامله
حداقل مبلغ مورد معامله در هر قرارداد معادل یکصد هزار دلار تعیین می گردد.
ماده (5): نحوه تعیین نرخ آتی ارز
نرخ آتی ارز باید به گونه ای توسط بانک تعیین شود که در چارچوب نرخ های متعارف و واقعی بازار بوده و کارایی بازار، اعتبار و شهرت بانک ها را تحت الشعاع قرار ندهد.
ماده (6): تعهدات بانک
1-بانک متعهد می گردد در تاریخ سررسید نسبت به تامین و فروش ارز به ریال توافق شده به مشتری اقدام نماید.
2- بانک موظف است قبل از انعقاد قرارداد نسبت به شناسایی کامل مشتری و وجوه قرارداد تجاری صادراتی یا وارداتی معتبر اطمینان حاصل نماید.
ماده (7): تعهدات مشتری
1-مشتری متعهد می گردد حداکثر تا تاریخ سررسید نسبت به ایفای تعهد خود(موضوع ماده 2) اقدام نماید.
2- مشتری تنها در چهارچوب مقررات و با اجازه بانک می تواند حقوق ناشی از قرارداد را به غیر(بانک یا مشتری جدید) واگذار نماید.
تبصره- بانک مجاز به انجام معاملات پوششی مرتبط با سایر بانکها می باشد.
ماده (8): کارمزد
بانک مجاز است در قبال خدماتی که خارج از عرف قرارداد به مشتری ارایه می دهد از مشتری کارمزد دریافت نماید. در صورت حداکثر میزان کارمزد دریافتی، از یک در هزار مبلغ قرارداد بطور سالیانه فزونتر نخواهد بود.

ماده (9): وثایق (وجه الضمان)
میزان وثایق قرارداد با توجه به اعتبار مشتری و یا تشخیص بانک به عنوان وجه الضمان از مشتری اخذ می گردد. انواع وثایق قابل قبول که در زمان انعقاد قرارداد از مشتری اخذ می گردد عبارت است از:
1-وجه نقد یا طلا یا مسکوک یا اوراق مشارکت منتشره بر اساس مجوز بانک مرکزی یا سپرده سرمایه گذاری مدت دار، یا حساب های پس انداز قرض الحسنه نزد بانک یا حساب سپرده سرمایه گذاری مدت دار متقاضی نزد سایر بانک ها یا گواهی های سپرده های سرمایه گذاری مدت دار ویژه یا اوراق قرض الحسنه جاری و پس انداز ارزی نزد بانک
2- تضمین بانک ها یا موسسات اعتباری غیر بانکی مجاز داخلی
3- تضمین بانک ها یا موسسات اعتباری غیربانکی معتبر خارجی/ اسناد معتبر وصولی صادراتی
4- سفته یا دو امضاء قابل قبول بانک-اموال غیرمنقول-سهام شرکت هایی که در بورس پذریفته شده باشد.
تبصره 1- غیر از وثایق پیش بینی شده در این آیین نامه، بانک می تواند حسب مقتضیات روز وثایق دیگری را پیش بینی و در صورت لزوم به مشتری اعلام نماید.
تبصره 2- بانک با مسوولیت خود می تواند در نرخ کارمزد و میزان وثایق مورد قبول تخفیفاتی قایل شود.
تبصره 3- بانک مجاز است با توجه به نوسانات نرخ ارز، نسبت به تعدیل میزان وثایق در طول مدت قرارداد اقدام نماید.
ماده (10): مقرارت عمومی
1-اعمال هر گونه تغییرات جزیی و کلی در مفاد قرارداد حتی فسخ آن، صرفا در صورت توافق و رضایت طرفین امکان پذیر است.
2- بانک موظف است هرگونه هزینه تحمیل شده ناشی از قصور یا عدم ایفای به موقع تعهدات توسط مشتری را بر اساس رفتار منصفانه از مشتری مطالبه نماید. بانک نیز در صورت تاخیر در ایفای تعهد خود تحت هر شرایطی ملزم به جبران خسارات وارده به مشتری خواهد بود. بانک مرکزی بر عملکرد بانک در اجرای صحیح قراردادهای منعقده نظارت خواهد نمود.
3- بانک موظف است آمار و اطلاعات هر قرارداد شامل مشخصات کامل مشتری، مبلغ قرارداد، نوع ارز، تاریخ انعقاد و سررسید قرارداد را در پایان هر ماه به اداره صادرات بانک مرکزی ارسال نماید.
4- اختلافات ناشی از تفسیر و اجرای قرارداد، از طریق مذاکره و در صورت حصول نتیجه از طریق داوری بین طرفین حل و فصل خواهد شد. در هر حال مقر دیوان داوری در ایران و قانون حاکم، قوانین و مقررات ج.ا.ایران می باشد.
5- بانک مکلف است، کلیه اسناد و اطلاعات مربوط به قرارداد را مطابق عرف بانکداری و مقررات مربوط به رازداری حرفه ای حفاظت نموده و از افشای آن ها جز در موارد قانونی خودداری نماید.
6- بانک موظف است ضمن فراهم نمودن تجهیزات و امکانات نرم افزاری و سخت افزاری لازم برای انجام امور مربوطه، به برقراری دوره های آموزشی لازم برای کارکنان اهتمام ورزد.
7- بانک لازم است در زمینه اطلاع رسانی موثر و ارایه رهنمودهای لازم به مشتریان به نحو شایسته اقدام نماید.

این آیین نامه در 10 ماده و 4 تبصره در جلسه مورخ 25/3/89 شورای پول و اعتبار به تصویب رسید و از تاریخی که توسط بانک مرکزی ج.ا.ایران ابلاغ می شود،لازم الاجرا است.