در روزهایی که بحث بر سر استفاده از پتانسیل‌های کم‌نظیر اقتصاد ایران در دوران پساتحریم در میان سرمایهگذاران غربی داغ است، دو مجله معتبر اقتصادی آمریکایی و انگلیسی و یک روزنامه پرتیراژ آمریکایی به‌طور همزمان چالش‌های ورود به بازار ایران را برای مخاطبانشان تشریح کرده‌اند.
به گزارش اقتصادنیوز نشریه‌های اکونومیست، فوربس و نیویورک‌تایمز، در گزارش‌هایی که برای راهنمایی مخاطبان خود منتشر کرده‌اند، قوانین باقیمانده از تحریم‌های غیرهسته‌ای آمریکا، محدویت‌های مالی و قوانین مربوط به ویزا را به‌عنوان مانعی بر سرراه سرمایهگذاران برای ورود به ایران دانسته‌اند.
فهرست نکات برجسته مورد اشاره هر یک از این سه رسانه غربی که ترجمه آنها در روزنامه «دنیای اقتصاد» منتشر شده است، در ادامه می‌آید.
1- اکونومیست: مساله فقدان فاینانس
نشریه اکونومیست در شماره جدید خود با اشاره به اینکه ورود به فضای تجاری ایران برای سرمایهگذاران خارجی دشوارتر از انتظارات پیشین است، نوشت: راه‌اندازی کسب‌وکار در ایران دشوارتر از آن است که برخی انتظارش را داشتند. بزرگ‌ترین مشکل، فقدان فاینانس است. روز 13 آوریل یکی از مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا این موضوع را که کشورش به فریز دارایی‌های ایران در خارج ادامه می‌دهد، تکذیب کرد. با وجود این، به‌نظر نمی‌رسد این دارایی‌ها که احتمال می‌رود بالغ بر 100 میلیارد دلار ارزش داشته باشند و انتظار می‌رفت که به رونق سرمایه‌گذاری‌ها کمک کنند، به جریان افتند. مهم‌تر اینکه، آمریکا از دسترسی شرکت‌هایی که در ایران فعالیت می‌کنند، به سیستم مالی خود ممانعت می‌کند. این موجب ترس بانک‌های خارجی است که مدت‌ها است با قوانین تحریم‌های آمریکا آشنایی دارند.
چشم‌انداز چگونه است؟
اکونومیست با اشاره به تشکیل مجلس جدید در ایران نوشته است اگر در این مجلس قوانین گمرکی و قوانین اشتغال و استخدام اصلاح شوند اوضاع بهتر خواهد شد. این اصلاحات بدون آنکه ربطی به دسترسی به دارایی‌های خارجی ایران داشته باشند، مناسبند. تا انتخابات آمریکا، نمی‌توان انتظار داشت که رویکرد آمریکا تغییری کند و اگر جمهوری‌خواهان پیروز شوند، ریسک بزرگی در انتظار سرمایهگذاران خواهد بود.
2- فوربس: با چه کسی معامله کنیم؟
نشریه فوربس می‌نویسد: هنوز بسیاری از شرکت‌های آمریکایی از انجام معامله با ایران منع شده‌اند، اما بازار ایران به روی شرکت‌های اروپایی و آسیایی باز است. فوربس معتقد است اگر این شرکت‌ها با افراد یا شرکت‌هایی که هنوز در فهرست تحریم‌ها قرار دارند معامله کنند، با جریمه‌های سنگین مواجه می‌شوند.بنابراین مهم است که صاحبان کسب‌وکارهای خارجی بدانند با چه شخص یا شرکتی معامله می‌کنند. اما فهمیدن این مساله کار آسانی نیست. برخی کارشناسان براین باورند که مساله ساختار مالکیت و صورت وضعیت‌های مالی در ایران چندان شفاف نیست و به‌صورت علنی بیان نمی‌شود. بنابراین نمی‌توان به راحتی فهمید مالک یک شرکت کیست.
راه‌های شناختن طرف مقابل
اگر کسب‌وکاری بخواهد در ایران فعالیت کند، چه اقداماتی باید انجام دهد؟ فوربس در این زمینه پنج راهکار ارائه می‌کند. نخست، کسب‌وکارها باید از شرکای آتی یا مشتریان خود فهرست مدیران و سهامداران آنها را طلب کنند و آن را با فهرست افراد و اشخاص مورد تحریم مقایسه کنند. کسب‌وکارها می‌توانند از شرکت‌های ایرانی بخواهند یک مدیر صلاحیت‌دار این فهرست را امضا و صحت اطلاعات داده شده را تایید کند و هرگونه تغییری را اطلاع دهد. همچنین می‌توان از شرکت‌های ایرانی درخواست کرد اظهارنامه دیگری را امضا و اعلام کنند که مدیران و سهامداران آنها جزء فهرست تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا نیستند. گام دیگر، انجام ارزیابی‌های دقیق‌تر است. این کار مستلزم به خدمت گرفتن یک شرکت حقوقی یا چیزی مشابه آن است. فوربس به کسب‌وکارهای خارجی توصیه می‌کند درصورتی که شرکتی با افراد مورد تحریم مرتبط بود، باید مشخص شود میزان سهام این افراد چقدر است، چه کنترلی بر شرکت دارند و مفهوم حقوقی این کنترل چیست. اما اگر شرکتی بتواند همه این مشکلات را حل کند و پشت‌سر بگذارد، کسب‌وکار دلچسب و سودآوری را با ایران تجربه خواهد کرد.
3- نیویورک‌تایمز: معضلی به نام ویزا
نیویورک‌تایمز نیز همچون اکونومیست معتقد است یکی از موانع سرمایه‌گذاری در ایران الزامات قوانین بانکی آمریکا است که بانک‌های اروپایی نیز باید آنها را رعایت کنند. براساس قوانین مالی آمریکا، بانک‌های سراسر جهان برای جلوگیری از فرار مالیاتی باید مشخص کنند که آیا مشتریان‌شان شهروندان آمریکایی هستند یا خیر. اگر این بانک‌ها این مساله را رعایت نکنند، دارایی‌های آنها مصادره می‌شود. میلیون‌ها نفر دارای تابعیت دوگانه آمریکایی-ایرانی هستند.
نیویورک‌تایمز براین باور است این مساله که ایران تمایل ندارد اطلاعات شهروندانش‌در اختیار آمریکا قرار گیرد، مانعی برای بانک‌های اروپایی محسوب می‌شود. یکی دیگر از موانع سرمایه‌گذاری اروپاییان در ایران قانون ویزا است که آمریکا به تازگی تصویب کرده است. براساس این قانون افرادی که به ایران سفر کرده باشند باید برای ورود به آمریکا درخواست ویزا کنند. به گفته شرکت‌های اروپایی این محدودیت‌های مالی و سفر، دستیابی به توافق با شرکای ایرانی را تقریبا غیرممکن می‌کند.
