براساس اعلام نمایندگی وزارت امور خارجه در کرمان، سفارت ایران در عشق آباد گزارشی با موضوع همکاری های ریلی و دریایی روسیه و ترکمنستان در راستای توسعه و تقویت کریدور شمال- جنوب را اطلاع رسانی کرده که در زیر آمده است.
ترکمنستان و روسیه همکاری های حمل و نقل ریلی و دریایی خود را گسترش می دهند
ترکمنستان و روسیه به منزله زنجیره های مهم کریدور شمال – جنوب ، همکاری های حمل و نقل ریلی را چه در زمینه زیرساخت و چه در زمینه پروژه های مهم اتصال حمل و نقل منطقه ای ، تقویت می کنند.
ایجاد کمیسیون حمل و نقل
از اقدامات در این راستا، تشکیل کمیسیون مشترک ترکمنستان و روسیه در امور حمل و نقل، ترانزیت و لجستیک بوده است. این کمیسیون بر اساس یادداشت تفاهم بین آژانس حمل و نقل و ارتباطات زیر نظر کابینه وزیران ترکمنستان و وزارت حمل و نقل روسیه به منظور افزایش ترافیک دوجانبه و ترانزیتی، توسعه لجستیک و استفاده کارآمد از پتانسیل حمل و نقل دو کشور تشکیل شد .
نوسازی راه آهن در ترکمنستان
یکی دیگر از زمینه های پیش رو همکاری روسیه و ترکمنستان در بخش حمل و نقل ، برقی کردن راه آهن ترکمنستان است. ترکمنستان دارای پتانسیل ترانزیت عظیمی است و با رشد جریان محموله‌ها، البته، نوسازی امکانات موجود و احداث مسیر جدید، ساخت زیرساخت‌های انبار از جمله محیط های سرپوشیده و سردخانه مورد نیاز است. یلیزاروف، نماینده تجاری روسیه در ترکمنستان گفته است همه اینها باید توسعه یابد – چشم اندازهای بزرگی برای شرکت‌های دو کشور و اول از همه راه‌آهن روسیه وجود دارد. قرار است هیاتی از راه آهن روسیه در آینده نزدیک وارد ترکمنستان شده و مقیاس و موارد لازم نوسازی و ظرفیت سیستم ریلی ترکمنستان را ارزیابی کنند.
جزو قدمهای اول کنار گذاشتن سوخت هیدروکربنی در راه آهن ترکمنستان و برقی کردن آن است.بر اساس یکی از گزارش‌های اخیر بانک توسعه اوراسیا، برقی‌سازی و نوسازی شبکه ریلی ترکمنستان از پروژه‌های سرمایه‌گذاری اولویت‌دار است که اجرای آن ظرفیت INSTC – کریدور شمال-جنوب را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. خط ریلی ترکمن آباد – مرو به طول 250 کیلومتر شاخه ای از INSTC است که ایران و ازبکستان را از طریق ترکمنستان به هم متصل می کند. برقی‌سازی و نوسازی راه‌آهن ترکمن‌آباد-مرو مرحله اول این پروژه است و مراحل دوم و سوم نیز در نظر گرفته شده است.
کریدور لاجورد و ارتباط آبی خزر
فعال شدن مکانیسم دوجانبه حمل و نقل با ترکمنستان از سوی روسیه ، نشانگر تلاش این کشور برای تقویت پروژه های در دست خود (کریدور بین المللی شمال-جنوب) از طریق اتصال به امکانات زیر ساختی ریلی و همچنین بندری ترکمنستان در دریای خزر است. همانطور که الکساندر یلیزاروف نماینده تجاری فدراسیون روسیه در ترکمنستان اخیرا در مصاحبه با تاس گفت، بنادر روسیه در دریای خزر قصد دارند به کریدور حمل و نقل لاجورد بپیوندند. بنادر روسیه در دریای خزر شامل ماخاچکالا، آستاراخان و در آینده لوگان ( در جمهوری کلمیکیا) به بندر ترکمن باشی بعنوان مسیر شرقی کریدور شمال – جنوب عمل خواهد کرد.
مسیرهای ریلی ترکمنستان از این پس با توجه به افزایش حجم تقاضای انتقال بار و ترانزیت کالا در ارتباط با کریدور شمال جنوب ، جایگزین و یا مسیر مهم در مقایسه با کانال سوئز ، بجهت پر هزینه بر بودن ، طولانی بودن و مقوله اخلال در امنیت عبور و مرور آن ، بیشتر شناخته خواهد شد. بدیهی است که روسیه در تلاش است تا از فرصت‌های نوظهور در ارتباط با دریای خزر استفاده کرده و از این طریق ظرفیت‌های بندری خود در مواجهه با رقابت فزاینده میان بنادر کشورهای حاشیه دریای خزر را افزایش دهد.
به عنوان مثال، سه بندر روسیه در دریای خزر وجود دارد – آستاراخان، علیا و ماخاچ کالا. ظرفیت کل آنها 19 میلیون تن است و با 28 تا 30 درصد پتانسیل خود کار می کنند. در عین حال ظرفیت تنها یک بندر بین المللی ترکمن باشی 17 میلیون تن بار (بدون فرآورده های نفتی) و 10 میلیون تن محموله فله است.
چرا روسیه علاقه مند به برقراری ارتباط دریایی با ترکمنستان است؟
ایجاد خطوط کشتیرانی بین بنادر آستاراخان و بندر ترکمن باشی موضوع مذاکرات اخیر در آستاراخان با حضور نمایندگان Rosmorrechflot (ناوگان دریایی و رودخانه ای روسیه)، دولت منطقه آستاراخان، نمایندگان منطقه ویژه اقتصادی آستاراخان ، ترکمنستان، قرقیزستان و ازبکستان بوده است.
نشست آستاراخان در ادامه بحث همکاری های حمل و نقل دریایی ترکمنستان و روسیه بود که در دسامبر 2022 در حاشیه دوازدهمین نشست کمیسیون بین دولتی همکاری های اقتصادی روسیه و ترکمنستان برگزار شد.
چرا روسیه اینقدر علاقه مند است که خدمات حمل و نقل منظم بین بنادر خود و ترکمنستان در دریای خزر برقرار کند؟ دلایل متعددی برای این امر وجود دارد، از جمله با توجه به این واقعیت که روسیه تلاش‌های خود را برای ارتقای کریدور چند مسیره شمال-جنوب تشدید کرده است، و با توجه به اهداف مسکو برای تشدید روابط تجاری و اقتصادی با جنوب آسیا (و ترکمنستان که یکی از این کریدورها است و دروازه دسترسی روسیه به بنادر ایران در خلیج فارس).
افتتاح خط کشتیرانی معمولی بین بندر علیا و ترکمن باشی باعث کاهش چشمگیر زمان تحویل کالا و صرفه جویی در هزینه ها می شود. این امر به شکل گیری حمل و نقل بار اضافی در امتداد کریدور شمال-جنوب کمک می کند و در آینده عملکرد مؤثر لجستیکی ترکمنستان در منطقه آستاراخان را تضمین می کند. ایلیا ولینسکی، وزیر صنعت، تجارت و انرژی منطقه آستاراخان گفته است ما به همکاران خارجی خود پیشنهاد می کنیم از زیرساخت های منطقه آستاراخان برای حمل کالا به کشورهای جنوب شرقی و آسیای مرکزی و بازگشت در مسیر ترانس خزر استفاده کنند.
منبع:
https://www.newscentralasia.net/
