اقتصاد کلان – محسن جلال پور : نامگذاری سال 92 بهنام «حماسه سیاسی، حماسه اقتصادی، یک بار دیگر نشان داد که اقتصاد همچنان از نظر عالیرتبهترین مقام کشور در صدر اولویتهای ایران قرار دارد.
تا اینجای موضوع به احتمال زیاد برای همگان روشن است و اگر هم در مورد آن تردیدی وجود داشت، تفسیرها و توضیحاتی که از ابتدای سال تاکنون در مورد معانی و پیامهای مندرج در این نامگذاری شده موضوع را برای مخاطبان روشن کرده است.
نکته مهم اما این است که لازمه تحقق حماسه آن هم حماسهای اقتصادی در سال جاری چیست و باید به چه مسائلی برای حماسهسازی اقتصادی توجه کرد تا در پایان سال 92 مانند برخی یا شاید تمامی سالهای گذشته در انتهای سال از عدم تحقق اهداف تعیین شده از نامگذاری صورت گرفته، شکایت نکنیم؟
پررنگترین و اساسیترین لازمه حماسهسازی اقتصادی شاید توجه به این واقعیت باشد که بدون حضور و نقشآفرینی تمامی لایههای اجتماعی و اقشار جامعه نمیتوان به تحقق هیچ حماسهای از جمله حماسه اقتصادی امید داشت.
به دیگر سخن «عمومی بودن» و «جامعیت» از اصلیترین وجوه یک اقدام حماسی است چرا که حماسه به معنای لغوی و اصطلاحی آن مشروط و مستلزم مشارکت و همافزایی است. بر همین مبنا تحقق حماسه اقتصادی نیز در گروی فراهم بودن شرایط برای مشارکت و حضور تمامی اقشار جامعه یا به عبارت دیگر همه فعالان بالقوه و بالفعل اقتصادی است.
طبعاً ایجاد چنین شرایطی نیازمند یک متولی است یعنی اگر فعالان بخش خصوصی در حوزه اقتصاد باید در کنار برنامهریزی برای اهداف اقتصادی خود، اقدامات و فعالیتهایی نیز در راستای منفعت عمومی اقتصادی داشته باشند، دولت و تمامی اجازی حاکمیت نیز وظیفه دارند، زمینه و شرایط این فعالیت و نقشآفرینی را فراهم آورند.
ترجمه این وظیفه حاکمیتی در ادبیات اقتصادی چیزی نیست جز همان عبارت معروف «بهبود فضای کسبوکار».
به دیگر سخن، برنامهریزی و اقدام برای بهبود فضای کسبوکار در سال جاری نیز از اولویتهای حاکمیت و خصوصاً دولت به حساب میآید چرا که در صورت مساعد بودن این فضا میتوان از فعالان و سرمایهگذاران بخش خصوصی انتظار داشت تا آنان نیز به مسؤولیتهای خود در راستای تحقق حماسه اقتصادی عمل کنند.
ایجاد ثبات در قوانین و رویههای قانونی، کاستن از دخالتهای بیمورد در امور اجرایی و تصدیگرانه، شناسایی و حذف قوانین دستوپاگیر، جلوگیری از سایه انداختن سیاست بر اقتصاد، پیروی از دیپلماسی در خدمت تجارت و مبادلات اقتصادی، جدی انگاشتن نقش بخش خصوصی در فرآیند تصمیمسازی و تصمیمگیری اقتصادی و پرهیز از تنشآفرینی در حوزه اقتصاد با اتخاذ تصمیمات خلقالساعه از جمله مصادیق ایجاد شرایط مناسب برای تحقق حماسه اقتصادی توسط دولت و بخش خصوصی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
*عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران