دلایل نابسامانی بازار پسته از دیدگاه رییس انجمن پسته

محسن جلال‌پور در یادداشتی به تحلیل و بررسی شرایط نه چندان مطلوب بازار پسته پرداخته است. در این یادداشت آمده است:

چند دلیل اساسی را می توان علت نابسامانی بازار پسته در حال حاضر دانست. اولا چون حدود ٨٠ درصد پسته تولیدی كشورصادراتی است، پس رابطه مستقیم و قابل توجهی با وضعیت آینده ارز دارد. از آنجا كه پیش بینی قیمت طی ماه‌های پیش رو چندان مقدور نیست و تحلیل‌های متفاوتی برای نرخ ارز پس از اجرای برجام مطرح است، وضعیت تا حدودی مبهم است و این ابهام، ریسك صادرات را بالا برده است. همچنین از آنجا كه قیمت ارز طی یكی دو سال اخیر همراه با مابه التفاوت نرخ تورم خارجی و داخلی خود را تنظیم نكرده، احتمالا با افزایش هزینه های تولید كه هماهنگ با نرخ تورم داخلی است، قدرت رقابت پذیری برای محصولات صادراتی از جمله پسته كاهش یافته است.

عامل دیگر، نرخ بالای بهره در مقایسه با رقبای خارجی است. عملا ما حدود شش برابر رقبایمان نرخ بهره می‌پردازیم چرا كه متوسط نرخ بهره در دیگر كشورها چهار درصد است. حال آن که نرخ بهره ما ٢٤ درصد است و از آنجا كه نرخ ارز در ایران تقریبا ثابت مانده، عملا مثل این است كه روی دلار ٢٤ درصد بهره می پردازیم.

از آنجا كه با شرایط فعلی جهش نرخ ارز در پیش‌بینی ها احتمالا غیرممكن است، یك دلیل دیگر كه می تواند در این وضع تاثیرجدی داشته باشد این است که با اعطای سودهای بالا به سپرده‌های ریالی حتی كسانی كه امكان اخذ تسهیلات ارزی از خارج یا داخل كشور را دارند، بهتر می بینند كه با تبدیل آن به رالر و سپرده گذاری با نرخ بالا بدون هیچ زحمت و ریسكی بیش از صادرات منتفع شوند. البته در مورد بیشتر كالاهای صادراتی وضع به همین روال است اما شاید به دلیل درصد بیشتر مصرف داخلی آن كالاها بازارشان این چنین نابسامان نیست.