گروه بازرگانی- سال گذشته، بدترین سال طی یک دهه گذشته برای پسته، این محصول خندان بود، کاهش شدید تولید در اثر سرمازدگی و افت ۴۳درصدي ارزش صادرات، شوکی عظیم به باغکاران و صادرکنندگان پسته وارد کرد که امید می‌رود امسال جبران شود؛ هر چند که گفته می‌شود سالانه حدود ۲۰درصد بر هزینه‌های تولید پسته افزوده می‌شود، اما قیمت‌های جهانی اغلب ثابت می‌ماند.
سال گذشته، چهار کشور هنگ‌کنگ، امارات متحده عربی، آلمان و روسیه مقاصد اصلی صادرات پسته ایران بود که پیش‌بینی می‌شود امسال نیز همین‌طور باشد و تغییری در بازارهای صادراتی اتفاق نیفتد. گزارش‌ها حاکی از رسیدن تولید پسته به سقف ۲۰۰هزار تن در سال جاری است. از سوی دیگر قیمت هر تن پسته ایرانی در بازار جهانی حدود ۸هزاردلار است. در این شرایط، برخی رسانه‌ها از تصمیم انجمن پسته ایران برای تعیین قیمت این محصول خبر داده اند، اما رییس این انجمن با تکذیب این خبر آن را شبیه «مزاح» می‌داند. گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» را با محسن جلالی‌پور بخوانید.
آيا انجمن «قيمت خريد پسته» را اعلام كرده است؟
خير، قيمت اول فصل پسته را شركت‌هايي اعلام مي‌كنند كه براساس آن قيمت خريد مي‌كنند. اعلام قيمت بدون قصد خريد بيشتر شبيه مزاح است. شما مي‌دانيد كه انجمن پسته يك تشكل غيرانتفاعي است كه اجازه خريد و فروش ندارد، پس نمي‌توان انتظار داشت انجمن «قيمت خريد» را اعلام كند.
اخيرا شايعه شده انجمن قيمت ۶۵۰۰ تومان زده. بعضي هم مي‌گويند ۶۸۰۰ تومان زده.
اينها شايعاتي است كه نبايد بدان توجه كرد. قانونا قرار است سياست‌هاي انجمن را من اعلام كنم. من هم به جرات مي‌گويم انجمن پسته نه قيمتي زده و نه قيمتي خواهد زد و نه مجاز به اين كار است.
خوب! قيمت پسته چگونه رقم مي‌خورد؟
در اول فصل غالبا شركت تعاوني پسته و شركت پسته ايرانيان قيمت خريد خود را اعلام مي‌كنند. تجار و صادركنندگان هم قيمت اعلام مي‌كنند و بازار راه مي‌افتد. مكانيسم عرضه و تقاضا است كه قيمت را تعيين مي‌كند. وضع اقتصادي كشورهاي خريدار، حجم توليد، قيمت رقبا و خيلي چيزهاي ديگر در قيمت خريد موثر است.
امسال وضع تقاضا را چگونه مي‌بينيد؟
تقاضاي بازار جهاني امسال بهتر از پارسال است. با گذر از مرحله شدت بحران جهاني، قدرت خريد در بازارهاي اصلي ما يعني چين اروپا، هند، روسيه و آمريكاي لاتين بهتر از پارسال است.
پارسال آمريكا رتبه اول توليد بود. امسال چطور؟
امسال ايران داراي رتبه اول حجم توليد پسته دنيا است. اتفاق سرمازدگي پارسال يك استثنا بود.
وضع توليدكنندگان چگونه است؟
باغداران خيلي تحت فشارند. تورم دورقمي سبب شده توليد محصول هر سال گران‌تر شود. وجود رقبا در بازار جهاني و ثبات مصنوعي نرخ ارز سبب شده درآمد ريالي باغدار افزايش نيابد. كاهش كميت و كيفيت آب، سبب كاهش راندمان توليد شده. سرمازدگي بهار ۸۷ كه در بعضي مناطق مثل رفسنجان محصول دو سال را نابود كرد، مزيد بر علت است. هزينه‌هاي باغدار شديدا افزايش يافته و درآمد باغ پاسخگو نيست.
همين وضع را در ساير توليدكنندگان محصولات كشاورزي مثل برنج هم شاهديم. اما گفته مي‌شود هيچ گروهي از كشاورزان به اندازه خرده مالكان پسته كار كرمان در فشار نيستند، دليل اين مدعا چيست؟
خانواده‌هاي زحمتكش خرده مالك پسته ده‌ها سال منبع تامين ارز كشور در سخت‌ترين شرايط بوده‌اند. سزا نيست امروز در مواجهه با مصائب رها شوند.نامه اخير ۱۲۷ نماينده مجلس به رييس‌جمهور كه با تلاش مجمع نمايندگان كرمان شكل گرفت، نشان‌دهنده آن است كه مجلس صداي استغاثه انجمن را براي نجات باغدار خرد شنيده. اميدوارم اين توجه مجلس با تدبير دولت همراه شود.
منبع: دنیای اقتصاد، دوشنبه، ۳۰ شهریورماه ۸۸
