مهدی فتح‌اله *
امروزه دانایی و توانایی، پایدارترین مزیت رقابتی در دنیای مبتنی بر شبکه است؛ بنابراين بنگاههایی میتوانند در این رقابت پیروز باشند که آمادگیهای لازم را برای خلق و حفظ مزیتهای رقابتی خود آن هم به صورت مستمر فراهم آورند.
درک و شناخت از نیاز مشتریان، تمرکز بر نوآوری و خلاقیت در کسب‌و‌کار، دستیابی به دانش و فناوریهای روز تولیدی و تجاری ارتقای دانش و مهارتهای علمی کارکنان، در کنار مهارتهای مدیریتی مدیران بنگاهها، توانایی یادگیری زودتر و سریع‌تر از رقبا، همه و همه از ویژگیهای بلوغ تولیدی و تجاری است. در این راستا ضروری است هم متولیان بنگاههای تولیدی و تجاری و هم مسوولان، زمینههای دستیابی هرچه سریع‌تر به بلوغ تولیدی و تجاری را در کشور فراهم آورند؛ چرا که در غیر این صورت، فرصتهای بیشماری از دست رفته و روند توسعه و تعالی کشور به تاخیر خواهد افتاد. از طرفی دیگر ارتقای سطح توانمندی بنگاههای تجاری، راهبرد موثری است که زمینههای برقراری و حفظ ارتباطات و تعاملات حرفهای بینالمللی را فراهم ساخته و صادرات محصولات تولیدی کشور را تضمین خواهد کرد.
انتظار میرود تحقق این هدف ملی با شکلگیری وزارتخانه صنعت معدن و تجارت تسهیل شده و منجر به دانایی و توانایی روزافزون بنگاههای تولیدی و تجاری گردد. این دانایی و توانایی شیوهای است که براساس آن:
1ـ بنگاههای تولیدی و تجاری باید بتوانند محصولات خود را به سایر کشورها صادر کرده و این رابطه را حفظ نمایند.
2ـ بنگاهها باید مزیتهای رقابتی پایداری را برای خود فراهم سازند.
با توجه به ویژگیهای يادشده، برنامهریزی براي فعالیت‌های تولیدی و تجاری به مراتب پیچیدهتر از گذشته شده است. به‌خصوص اینکه صنایع کشور ما نیز در سال‌های گذشته با حمایت یارانههای دولتی مشغول به کار بوده و در نتیجه راه و رسم رقابت و جنگیدن را در عرصه جهانی فرا نگرفتهاند؛ بنابراین ضرورت ایجاب میکند تا یک بازنگری دقیق همراه با تحولی گسترده و همهجانبه در دانایی و توانایی بنگاههای تولیدی و تجاری و هم متولیان دولتی و خصوصی تاثیرگذار صورت گیرد تا:
ـ با توسعه زیرساختارها، عدالت صنعتی و تجاری در کشور گسترش یابد.
ـ فضای کسب‌و‌کار بهبود یافته و رقابتپذیری تقویت شود.
ـ مدیریت موثر جریان اطلاعات تولیدی و تجاری در کشور مورد توجه قرار گیرد.
ـ سیاستهای برون‌گرا حاکم بر فعالیت‌های تولیدی و تجاری شود.
ـ انجام اصلاحات ساختاری ارکان بازار از جمله شبکههای تامین، تولید و توزیع، تسریع گردد.
ـ تشکلهای بخش خصوصی تقویت شده و به‌صورت حرفهای و توانمند عمل نمایند.
ـ شبکههای کسب‌و‌کار توانمند در کشور شکل گیرد.
ـ نوآوری صنعتی و تجاری و تولید صادرات محور محصولات و خدمات با ارزش افزوده بالا در کانون توجه باشد.
ـ واردات و صادرات، هوشمندانه مدیریت شود.
ـ بهرهوری و کیفیت مستمرا ارتقا یابد.
ـ دانش و فناوریهای نوین شناسایی شده و به‌کار گرفته شوند.
ـ نام و نشان تجاری محصولات ایرانی تقویت شود.
و بسیاری از مولفههای دیگر، جملگی از مشخصههای تولید و تجارت تکامل یافتهاند؛ بنابراين ضروری است متولیان تولید و تجارت کشور نیز شرایطی را فراهم سازند تا فرآیند توسعه و بلوغ صنعتی و تجاری روزبهروز در کشور ارتقا یابد.
* رییس موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی( منبع: دنیای اقتصاد، چهارشنبه 22 تیرماه 90 ).
