کرمانی ها مقام اول سرمایه گذاری در استان های دیگر را از آن خود کردند.

پهنه وسیع استان مواهب خدادادی و منابع طبیعی ارزشمندی را در خود جای داده است.
ذخایر معدنی قابلیت ها و استعدادهای کشاورزی، صنعتی، گردشگری، و فرهنگی و مهمتر از آن نیروی والا و کارآمد انسانی شرایط منحصر به فردی را برای کرمان زمین فراهم ساخته به گونه ای که این خطه همچون نگینی درخشان در جغرافیای کشور خود نمایی می کند. اما آن چه که امروز شاهدیم عدم توازن و هماهنگی در توزیع امکانات و وجود ناهمگونی در ابعاد اقتصادی در نقاط مختلف این استان است که این ناهمگونی در بخش های شمالی و جنوبی کرمان به طور ملموسی قابل درک است.
به منظور واکاوی وضعیت کنونی کرمان در حوزه اقتصاد و شناخت علل بروز این ناهمگونی با وجود بهره مندی از امکانات و شرایط لازم برای سرمایه گذاری ، ایجاد اشتغال و درآمد زایی پای صحبت رییس اتاق بازرگانی صنایع و معادن استان نشستیم.
مهندس محسن جلال پور خود از کارشناسان اقتصادی و نیروهای مجرب و نوآور این عرصه است در این گفتگو همچنین به ورود جالب توجه اتاق بازرگانی به عرصه ورزش و نیز روحیات شخصی مهندس جلال پور نیز پرداخته شد حاصل این گفتگو را می خوانیم.
۱- با نگاه کارشناسی و بررسی هایی که تا کنون انجام داده اید در بعد داشته ها چه قابلیت ها و استعدادها و احیاناً معایبی در کارنامه ی اقتصادی استان کرمان ثبت شده است.استان کرمان در قیاس با دیگر استان های کشور ویژگی های منحصر به فردی را دارد که بخشی از آن ناشی از وسعت زیاد آن است.کرمان پهناورترین استان کشور بوده اما در مقابل محدوده ی وسیع جغرافیایی نسبت جمعیت کمی را در خود جای داده است و این خود معایب و محاسنی در پی دارد.
بدیهی است به علت وسعت استان کرمان، پتانسیل ها، ظرفیت ها و توان کشاورزی و معدنی بالایی در نقاط مختلف آن وجود دارد که مناطق ویژه ی اقتصادی و شهرک های صنعتی را هم باید به آن اضافه کرد. اما این پهناور بودن استان موجب پراکندگی مراکز جمعیتی و اقتصادی و بعد طولانی مسافت شده تا جایی که طول مسیرها از شمال تا جنوب کرمان به اندازه ی عبور از ۵ استان کشور است و این خود مشکلاتی را در زیرساخت ها و راه های مواصلاتی ایجاد کرده است.
در مقابل، وجود عمده معادن کشور در این استان زمینه ی بسیار مناسبی برای توسعه آن فراهم ساخته است. در حال حاضر ۵ معدن از ۶ معدن بزرگ کشورشامل زغال سنگ، مس، سنگ آهن، کرومیت و تیتانیوم در کرمان است اما اکنون تنها از ۱۱ درصد این معادن استحصال صورت می گیرد.یکی از چالش های ناشی از موقعیت جغرافیایی کرمان هم بلاخیز بودن آن است که همواره در راس مخاطرات طبیعی به خصوص زلزله و خشکسالی قرار داشته و اثرات ناشی از آن وضعیت نامطلوبی را در روند توسعه ی استان ایجاد کرده است. در عین حال ناگفته نماند در ۳۰ سال گذشته کرمان اصلی ترین استان کشور در بعد مسایل سیاسی بوده است و در راس هر دو جناح سیاسی کشور کسانی هستند که در دامان کویر پرورش یافته اند و این باعث شده در برهه های مختلف زمانی اقتصاد کرمان تحت تاثیر مسایل سیاسی نیز قرار گیرد.
۲- با وجود قابلیت ها و استعدادهای فراوان و منحصر به فرد در این استان به چه دلیل بهره برداری کافی از امکانات صورت  نگرفته و به بایسته ها دست نیافته ایم؟
آن چه که استان را از پیشرفت و توسعه ای که شرایط آن فراهم است دور می سازد و حلقه ی مفقوده ی اتصال توان ها و پتانسیل های بالقوه به شرایط بالفعل است نبود استراتژی اقتصادی برای ۲۰ سال آینده کرمان است. یعنی در واقع کرمان هنوز استراتژی توسعه ندارد. البته قبل از دولت نهم این حرکت شروع شد و با تغییرات مدیران استانی زیر سوال رفت که امیدواریم در دولت دهم باز هم این برنامه دنبال شود تا با تعریف یک استراتژی درازمدت برای استان در بخش های کشاورزی، صنعتی و معدنی به توسعه ی حقیقی دست یابیم که بخش خصوصی و اتاق بازرگانی استان کرمان هم برای همکاری در تدوین برنامه ی منسجم اقتصادی اعلام آمادگی می کند و در این زمینه کار  کارشناسی لازم صورت گرفته است.
در بخش گردشگری هم شرایط درآمد زایی چندین برابر میزان فعلی وجود دارد، در خدمات فنی مهندسی هم امکانات عالی داریم که همه ی این توان ها باید در یک استراتژی و برنامه درازمدت مدون شود تا مسوولین در هر دولتی با وجود تغییرات بر اساس آن استراتژی واحد حرکت کنند.
علاوه بر آن فرهنگ بسیار خرافی کرمانی ها در زمینه ی سرمایه گذاری از حضور اهالی این دیار در صحنه ها و رقابت های اقتصادی و ارایه ی توانمندی ها کاسته است. در این خصوص با اعتقاد سرمایه داران کرمان به این که انجام فعالیت های اقتصادی در سطح کلان و گسترده موجب قرار گرفتن آن ها در معرض چشم زخم می شود ضربه شدیدی به سرمایه های استان وارد شده است و در این زمینه با بررسی هایی هم که صورت گرفته این نتیجه به دست آمده که کرمانی ها در سرمایه گذاری غیر بومی در استان های دیگر مقام اول را دارند.
۳- در حال حاضر کشاورزی استان کرمان با توجه به شرایط آب و هوایی در چه وضعیت و جایگاهی قرار دارد و آیا می تواند اولویت اقتصادی این استان برای توسعه باشد؟
کرمان منطقه ای کویری با آب و هوای گرم و خشک است، متوسط بارندگی در استان سالانه ۱۵۴ میلی لیتر است و سالهاست که این میزان به ۱۰۰ میلی لیتر هم نرسیده که این موجب بروز خشکسالی های متمادی و در نتیجه استفاده بیش از حد از منابع آبی شده و وضعیت بسیار بحرانی در حوزه آب استان پدید آورده است.
در بخش های شمالی کرمان وضعیت مطلوبی در زمینه تولید محصولات کشاورزی داریم اما بروز خشکسالی های متوالی در سال های اخیر مشکلاتی را برای کشاورزان این خطه ایجاد کرده در جنوب هم قابلیت هایی در این خصوص وجود دارد اما باز هم با چالش ها و محدودیت هایی روبرو هستیم. در این شرایط اعتقاد به حفظ وضع موجود در بخش کشاورزی استان داریم.
۴- چه راه کارهایی برای حفظ وضع موجود کشاورزی با وجود بحران کم آبی در نظر گرفته شده است؟
با وجود کم آبی استان، ۲۴ درصد کل باغات کشور در کرمان احداث شده و عمده ی این باغات محصول دیر بازده دارند.به عنوان مثال برداشت محصول پسته ۸ تا ۱۰ سال طول می کشد در حالی که در شمال کشور کشاورزان ۳ بار در سال محصول خود را برداشت می کنند و این صبوری برای به ثمر نشستن نهال ها و محصولات از روحیات کویر نشینان است ( البته فرش و قالی بافی کرمانی ها هم که از شهرت خاصی برخوردار است نیز با این خصلت اخلاقی ساکنان کویر هم خوانی دارد).
احداث این میزان باغ با این شرایط به عدم هماهنگی مسوولین و متولیان امر مربوط می شود. در سال ۵۳ کرمان به عنوان استان غیر کشاورزی معرفی و حفر چاه در آن زمان در بسیاری از نقاط ممنوع شد اما در سال ۵۷ این محدودیت را مانعی از سوی رژیم شاهنشاهی برای تولید استان دانستند و رونق این بخش در دستور کار قرار گرفت. چاه های زیادی حفر شد و آن چه که امروز مشاهده می کنیم برداشت بی رویه از منابع آبی و در پی آن بروز مشکلات بعدی است تا جایی که با چالش بزرگ کم آبی مواجه شده ایم.
ما برای حفظ وضع موجود ۲ راهکار را ارایه داده ایم. یکی اینکه ۹۳ درصد آب مصرفی در کرمان در بخش کشاورزی است که ۶۵ درصد آن هم تلف می شود با بررسی های انجام شده مشخص شد که اگر ۳۰ درصد این تلفات را کاهش دهیم می توان به ذخیره ی منابع آبی افزود یعنی در واقع بهینه سازی مصرف آب در کشاورزی را مورد نظر قرار داده ایم. در دور دوم سفر هیات دولت به استان هم مبلغ ۴۰۰ میلیارد ریال به این منظور اختصاص یافت. همچنین انتقال حوزه آب از سرشاخه های کارون، خلیج فارس و یا هر جای دیگر که ممکن باشد به عنوان راهکاری مفید برای رفع مشکلات موجود ارایه شد.
۵- در سال اخیر اتاق کرمان و جنابعالی توجه ویژه ای به مقوله ی ورزش استان مبذول داشته اید که احداث مجموعه ورزشی فرهنگی چند منظوره در ابتدای جاده هفت باغ یکی از پروژه های در دست اقدام است. در این خصوص بفرمایید چه هدفی دنبال شده است؟
رسالت اولیه اتاق ایجاد فضا برای سرمایه گذاری است. با بررسی هایی که توسط کارشناسان صورت گرفت مشخص شد استان و شهر کرمان فاقد قابلیت های رفاهی لازم برای سکونت سرمایه گذاران غیربومی است که معمولاً به دنبال زندگی توام با آرامش و رفاه هستند از این رو در زمینه فرهنگ ورزش و سلامت در استان گام هایی برداشتیم.
در بخش سلامت مجمع خیرین سلامت  استان تشکیل شد که با اقدامات انجام شده از سوی اعضاء این مجمع، در حال حاضر به موفقیت های خوبی دست یافته ایم که یکی از این موفقیت ها انجام عمل پیوند کبد در کرمان به عنوان دومین استان برخوردار از امکانات برای انجام این عمل در کشور و منطقه است.
در حوزه ورزش هم شاهدیم فضاهای مناسبی وجود ندارد که با همکاری های مدیریت جدید تربیت بدنی استان کرمان کارهای خوبی انجام شده که یکی از این کارها تشکیل مجمع کارآفرینان و خیرین ورزشی ساز در کرمان بوده است. تکمیل و بهره برداری از بناهای نیمه تمام ورزشی، تامین نیازهای ورزشی روستاها و تدوین طرح جامعی از نیازها و ظرفیت های فعلی ورزش، در این مجمع در اولویت پیگیری قرار گرفته است.
در استان کرمان اهدافی را که در نظر گرفتیم طرح احداث مجتمع فرهنگی ورزشی اتاق بازرگانی کرمان با ذهنیتی شبیه باشگاه انقلاب تهران ارایه شد و برنامه ریزی برای احداث آن صورت گرفت.
۶- تا کنون چه اقداماتی در زمینه احداث این مجموعه فرهنگی ورزشی صورت گرفته و این پروژه چه زمانی مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت؟
محل احداث این مجموعه ۱۱۰ هکتاری، که امکانات پیشرفته ورزشی از جمله زمین گلف و دریاچه مصنوعی در آن در نظر گرفته شده ابتدای جاده هفت باغ علوی است و هم اکنون در حال طی مراحل انتقال سند زمین به اتاق بازرگانی هستیم. گام بعدی تعریف فضاهای مناسب، ترسیم و طراحی نقشه مجتمع است که تصمیم بر آن است قطعاتی از آن را به شرکت های خصوصی و فعال استان واگذار کنیم و آخرین مرحله هم تامین بودجه از منابع اتاق بازرگانی ایران و کرمان و سازمان تربیت بدنی و مسوولین استانی است که بخشی از بودجه ها هم از طریق مشاغلی که در داخل مجتمع فعالیت خواهند کرد تامین می شود.
به محض انتقال سند، عملیات اجرایی پروژه آغاز خواهد شد که با برنامه ریزی های صورت گرفته تا چند سال آینده این مجموعه به طور کامل مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
البته زمان شروع کار ( در نیمه اول سال جاری ) بعد از مدت دو سال بخشی از این پروژه ۱۱۰ هکتاری آماده خواهد شد و در اختیار شهروندان کرمانی قرار خواهد گرفت.
در حاشیه…
آنچه که امروز از رییس اتاق بازرگانی وصنایع و معادن استان کرمان و مجموعه اقدامات این بخش در اذهان عمومی نقش بسته چهره ای پرتلاش و با اراده است که با تلاشی قابل توجه فعالیت هایی در حجم وسیع در حوزه اقتصاد این استان انجام داده و در این خصوص گام های بلندی برداشته است…
چه عواملی زمینه ساز موفقیت شما در این عرصه بوده است؟
ایده شخصی من از زمان تحصیل این بوده که اگر آدمی موفق می شود، بخشی از موفقیت ها را مرهون و مدیون محیط اطراف و جامعه خود است و اگر پیروزی خود را بین عوامل ایجاد این پیروزی تقسیم کند موفقیت های بعدی را کسب خواهد کرد از دوران نوجوانی هم پدر مرحومم درس بزرگی به من آموخت وقتی علت پرداخت خمس مال را از او پرسیدم به من گفت: اگر بنده به آن چه خداوند به او امر کرده عمل و به قول خودمان خوش حسابی کند خداوند هم در مقابل او را بی نیاز می گرداند و بیشتر از آن چه که انفاق کرده به او عطا می کند یعنی در واقع اگر آدمی چیزی را در راه مردم و خلق خدا هزینه کند چند برابر آن را از خداوند پاداش می گیرد من هم با این اعتقادات با صرف وقت، انرژی و هزینه های مالی آن چه را که برای کسب موفقیت از جامعه گرفتم جبران می کنم و این نه صدقه، نه خمس و نه کمک است بلکه وظیفه ای است که انجام آن را بر خود واجب می دانم.
من روزانه به طور متوسط ۷۰ درصد وقتم را سرافرازانه، مفتخرانه و با تواضع صرف امور اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و خیریه در استان می کنم و هیچ منتی هم ندارم حتی معتقدم هنوز بخش عمده ای را به جامعه بدهکارم.
پیشنهاد شما به دیگر مجموعه ها به ویژه آن ها که در حوزه اقتصادی فعالیت می کنند برای کسب پیروزی و رسیدن به موفقیت چیست؟
این که خود را به هیچ جناح و مجموعه ای وابسته نکنند. اگر اتاق و مجموعه اقتصادی استان امروز موفق است این موفقیت را مرهون عوامل مختلفی اعم از بخش های دولتی، خصوصی، مردم و همه گروه هاست. اتاق بازرگانی کرمان از زمانی که من افتخار خدمت در آن را داشتم خود را به هیچ خط، جناح و مجموعه وابسته نکرده است. بدیهی است که انسان بدون نگاه سیاسی کامل نخواهد بود اما در ورود به عرصه کار نگاه ها و دیدگاه های سیاسی مان را کنار گذاشته و با همه مسایل در حوزه کار از منظر خدمت به اقتصاد برخورد می کنیم و یکدلی و یک رنگی در جهت توسعه استان در راس برنامه هایمان قرار دارد. برخی از اعضای اتاق ۴۶ سال تجربیات خود را در زمینه های گوناگون را به رایگان در اختیار اقتصاد استان کرمان گذاشته اند.
منبع: کرمان جوان، سه شنبه ۱۲ خرداد ماه ۸۸