رئیس اتاق کرمان با تاکید بر اینکه توسعه تشکل‌ها از ضروریات توسعه استان است، گفت: برطرف شدن برخی محدودیت‌های استان در کنار همه ظرفیت های آن، تنها با مشارکت مردم صورت می گیرد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان، سیدمهدی طبیب‌زاده در همایش “هم‌اندیشی و بررسی نقش تشکل‌ها در توسعه اقتصادی استان کرمان” افزود: راهبرد اصلی اتاق تشکل‌محوری است تا مزایای فراوانی از جمله اتخاذ تصمیمات درست‌‌تر مبتنی بر خردجمعی و هم‌افزایی را شاهد باشیم.
وی ادامه داد: در اتاق سعی بر این بوده که مسائل مرتبط با استان را در حوزه‌های مختلف به صورت کارشناسی مورد بررسی قرار دهیم و به همین دلیل مرکز مطالعات و پژوهش های اقتصادی اتاق فعال شد. طبیب‌زاده اظهار کرد: اتاق های بازرگانی، اصناف و تعاون، اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نظام های مهندسی و مجموعه‌های این چنینی به تشکیل تشکل‌ها می‌پردازند که جمعیت زیادی از مهندسان، متخصصان و کارشناسان در این تشکل ها جمع و فعال هستند.
دولت اعتقادی به توسعه بخش خصوصی ندارد
در ادامه، موسس انجمن ملی پسته ایران گفت: بخش خصوصی برای اصلاح فضای کسب و کار کشور خود را مطالبه‌گر دولت و حاکمیتی می داند که در عمل اعتقادی به توسعه بخش خصوصی ندارد و این مسئله مربوط به 40 سال اخیر نیست بلکه در ۵۰ سال دوره پهلوی و قبل از آن چنین بوده است. محسن جلال‌پور افزود: بخش خصوصی ما آنچنان که باید در طول ده‌های گذشته رشد نکرده، پویا نشده و نتوانسته جایگاه خود را به دست بیاورد و آنچه که باید به عنوان ایده‌ها، برنامه‌ها، نیازها و مطالبات بخش خصوصی در حاکمیت کشور مطرح شود، اتفاق نیفتاده است.
وی با تاکید بر اینکه بخش خصوصی هیچ گاه جایگاه واقعی خود را در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها نداشته و به طور کلی در شرایطی قرار داشته که تحت تاثیر تصمیمات سیاست‌گذار و حاکمیت بوده است، اظهار کرد: اختلاف دیدگاه بین بخش خصوصی و حکم‌گذار فضای لازم را برای توسعه بخش خصوصی ایجاد نکرده و راهکار حل این مسئله نه از دولت و حاکمیت بلکه از بخش خصوصی آغاز می شود.
جلال پور گفت: بخش خصوصی تنها با ایجاد تشکل و تشکل گرایی می تواند این مسیر را طی کند و اگر تشکل ملی پایه گذاری شود علاوه بر تاثیرگذاری در صنعت و اقتصاد مدنظر، می توان در راستای نیاز کشور تغییر ریل اقتصاد را دنبال کرد.
فعال و تحلیلگر اقتصادی بیان کرد: در طول دهه های گذشته بخش خصوصی ما جیره‌خور اقتصاد دولتی، سیاست‌گذاری های اقتصادی و فضای نامناسب رقابت بوده و خواسته یا ناخواسته خود را سهیم کرده و به مرور از مطالبات واقعی خود فاصله گرفته است. وی با تاکید بر اینکه بخش خصوصی باید آغاز کننده حرکت جدی کشور به سمت توسعه باشد، به سه ویژگی تشکل موفق اشاره و اظهار کرد: تشکل ها باید منافع ملی را مدنظر داشته باشند و فاصله بنگاه تا تشکل و تشکل‌گرایی از همان نقطه نگاه به منافع ملی و توسعه کامل صنعت آغاز می شود.
جلال پور، همگرایی، حضور همگانی و همه جانبه‌گرایی را دیگر ویژگی تشکل موفق دانست و بیان کرد: تشکل‌ها باید بتوانند خواسته ها و نیازهای همه اعضای خود را پیگیری و پوشش و کار کارشناسی، مستند، علمی، مکتوب و همراه با تحقیق و پژوهش جدی را ارائه دهند. وی تصریح کرد: دلیل اینکه انجمن پسته با عمر10 تا 12 ساله توانست جای انجمن های 40 یا 50 ساله و سایر مجموعه های با نفوذ دیگر را بگیرد، مدنظر قراردادن نگاه ملی بود و هم اینکه همه ذینفعان صنعت را از تولید، بازرگانی، فرآوری، بازرگانی داخلی و خارجی و صادرات را تحت پوشش قرار داد و فعالیت های علمی، مستند و کارشناسی ارائه کرد. موسس انجمن ملی پسته ایران تصریح کرد: تشکل هایی با این ویژگی ها می توانند اقتصاد را به سمت و سوی صحیح سوق دهند تا کشور مسیر صحیح توسعه را پیدا کند.
عدم وجود تشکل ها پایه و اساس مشکلات اقتصادی کشور است
رئیس انجمن ملی خرمای ایران در ادامه این همایش گفت: تشکل ها در ایران آنطور که باید شکل نگرفته و دلیل آن شاید مقاومت ها و موانعی در این مسیر باشد. محسن رشیدفرخی، مهمترین مانع در این مسیر را پررنگ بودن نقش دولت در اقتصاد، نبود بنگاه های مالی و عدم حمایت از چرخه بنگاه های کوچک عنوان کرد و افزود: در ایران به جای پرداختن به تشکل ها بیشتر به سمت و سوی آزادی های سیاسی رفته‌ایم در حالی که اول باید آزادی‌های تشکلی شکل بگیرد.
وی تصریح کرد: شفاف سازی، رخت بر بستن فساد و برطرف شدن بسیاری از مشکلات نتیجه پررنگ شدن نقش تشکل هاست که در جامعه امروز ما ضروری و مبرم است و باید هر چه زودتر برای عبور از وضعیت تصمیم گرفت. عضو هیات رئیسه اتاق کرمان گفت: اقتصاد کشور رونق و وضعیت خوبی ندارد که عدم وجود تشکل ها پایه و اساس این مشکلات است که به عنوان مثال اگر در حوزه ارز، تشکل های مربوطه وجود داشتند، شرایط اینگونه پیش نمی رفت. وی با بیان اینکه برخی از مشکلات اقتصاد کشور ناشی از تصمیمات خلق الساعه و ناگهانی است، بیان کرد: عواقب اینگونه تصمیمات متوجه بخش خصوصی و مردم خواهد شد.
رشید فرخی تصریح کرد: در دهه‌های گذشته به دلیل رشد جمعیت و عدم گسترش سریع اطلاعات، حمایت از صنایع بزرگ اساس کار کشورها بود اما در روند امروز جامعه جهانی بنگاه‌های کوچک غالب هستند به طوری که حدود ۸۰ درصد اشتغال در اروپا مربوط به گروه‌های کوچک و متوسط است اما در ایران چنین تعریفی وجود ندارد. وی با اشاره به فعالیت انجمن ملی خرمای ایران اظهار کرد: انجمن خرما آنطور که باید آزمون و خطاها را تجربه نکرد زیرا انجمن موفق پسته چراغ راه این انجمن بود و در کوتاه مدت به اهداف خود دست یافت. رشیدفرخی، گفت: تشکیل انجمن پسته، خرما و اندیشکده آب از کرمان آغاز و سرانجام ملی شدند و اکنون سربلند هستند.
تشکل محوری به جای عضو محوری
همچنین نایب رئیس اتاق ایران در این همایش گفت: شاید تا زمانی که تشکل‌محوری را جایگزین عضومحوری نکنیم، به اهداف مدنظر نرسیم. حسین سلاح ورزی، با اشاره به نقش تشکل‌ها در تقویت بخش خصوصی به عنوان بازوی مشورتی آنها افزود: عمده‌ترین نقش تشکل‌ها در بهبود فضای کسب و کار، فراهم کردن بستر سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی و کمک به توسعه است. وی با اشاره به عدم اجرای قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار که برای حداقل مطالبات بخش خصوصی تصویب شده است، بیان کرد: یک سال و نیم پیش معاون اول رئیس جمهور این مسئله را ابلاغ کرد، اما همچنان از بخش خصوصی اصرار و از سوی دستگاه‌های اجرایی هیچ اتفاقی در این زمینه نمی‌افتد.
سلاح‌ورزی اظهار کرد: مهمترین وظیفه اتاق در قانون، ارائه نظرات مشورتی به قوای سه گانه عنوان شده که در قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، موظف کردن دولت و دستگاه‌های حاکمیتی به کسب نظرات مشورتی بخش خصوصی و تشکل‌ها در فرآیند تدوین مقررات و آئین‌نامه‌هاست که ماهیت پیشگیرانه برای کمک به بهبود فضای کسب کار دارد.
رئیس اتاق لرستان ادامه داد: بر اساس قانون، اتاق‌ها مکلف هستند تا لیست تشکل‌های اقتصادی ملی را مشخص و آنها را ساماندهی، بهینه‌سازی و یکپارچه‌سازی کنند. وی خاطرنشان کرد: هدف این بوده که از موازی‌کاری و همپوشانی تشکل‌ها جلوگیری شود، اما در رابطه با اجرای این قانون به نوعی همکاری لازم انجام نشده و تشکل‌های موازی تشکیل شده‌اند که به جز اتلاف انرژی ثمره‌ای نداشته است.
سلاح‌ورزی گفت: بخش خصوصی از طریق تشکل‌ها، شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی و شورای مشورتی می تواند با دولت تعامل و نقش‌آفرینی در فرآیند توسعه داشته باشد که شاید در اتاق نتوانستیم به صورت موثر و کامل روند ساماندهی و یکصدا‌سازی تشکل‌ها را بر اساس تکلیف قانون انجام داده باشیم اما بخشی از کار نیز به عدم همکاری دولت و دستگاه‌های حاکمیتی بر می‌گردد.
بنیان توسعه در نظام تولید یک کشور است
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، در این همایش گفت: در دو دهه گذشته در دنیا کاریزما از بین رفته اما این امر هنوز وارد ایران نشده و ایران هنوز کشور افراد است نه سیستم ها. محمود سریع القلم با بیان اینکه در دنیای امروز توانایی ها و مهارت های فرد مهم است و کاریزما در این دنیا هیچ جایگاهی ندارد تصریح کرد: ایران و ژاپن دو کشوری هستند که از ۱۶۰ سال قبل، جدای از جهان غرب وارد دوره مدرنیته شدند اما ایران به دنبال آزادی سیاسی و ژاپن به دنبال سیستم و تشکل رفتند.
وی با تاکید بر اینکه معتقدم بنیان توسعه در نظام تولید یک کشور است و فنداسیون ساختمان توسعه، نظام اقتصادی است، بیان کرد: در ۱۱۰ سال گذشته ایران یک هزار و ۵۰۰ میلیارد دلار نفت فروخته و ژاپن یکصد و ۷۰ هزار میلیارد دلار درامد داشته که این نشان می دهد در فهم توسعه و اولویت بندی های توسعه دقیق نبودیم و اولویت خود را موضوعی تلقی کردیم که در مباحث توسعه، نتیجه توسعه تلقی می شود.
سریع القلم، با بیان اینکه کشوری که تولید نکند و نتواند در بازار بین الملل سهمی برای اقتصاد خود بگیرد، نمی‌تواند دنبال آزادی سیاسی برود ادامه داد: ما ایرانی ها در هنر، فلسفه، پزشکی و… در بین ملت ها جایگاه بسیار ویژه و محترمی داریم اما هنوز نپذیرفته‌ایم که حکمرانی یک موضوع تخصصی است و دانش، تجربه و فهم جهانی می‌طلبد که متاسفانه در این زمینه کار دقیق و علمی انجام نشده و سلیقه‌ای و فردی رفتار شده است.
وی درباره چرایی عدم موفقیت تشکل ها در ایران گفت: عدم اعتقاد به تشکل و ضعیف بودن فرهنگ تشکل در جامعه از جمله این دلایل است. سریع القلم، با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم در کشوری به سمت سالم سازی نظام اجتماعی حرکت کنیم، باید قدرت سیاسی از قدرت اقتصادی جدا شود، افزود: پیشرفت اقتصادی اصول دارد و در کشوری که حاکمیت مالک اقتصاد است، نباید منتظر توسعه باشیم.
وی اظهار کرد: یکی از ویژگی های بخش خصوصی این است که با تکیه بر آمار و ارقام تصمیم گیری می‌کند و حوزه تفکر باید حوزه آمار و ارقامِ صحیح باشد زیرا با حدس و گمان نمی شود کار کرد. عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی خاطرنشان کرد: برای سالم سازی نظام اجتماعی، حاکمیت نه تنها نباید صاحب قدرت اقتصادی باشد، بلکه باید میانجی باشد، باید سیاست هایی طراحی کند که با همه مردم جامعه کار کند و نگاهی به تمام اقشار و جریان های اجتماعی داشته باشد.
وی افزود: تمرکززدایی از مسئولیت‌ها، ایجاد توازن میان جریان‌ها و وجود رسانه‌های نقاد و مستقل در زمینه سالم‌سازی نظام اجتماعی نیاز است و بهترین روش مبارزه با فساد مالی در دنیا، آزادی رسانه هاست. سریع القلم، در ادامه تصریح کرد: در ایران در طول یک قرن اخیر جامعه بزرگ‌تر از دولت نشده و دولت و حاکمیت بسیار بزرگ‌تر از جامعه است و جامعه نقش کلیدی در تصمیم سازی و تصمیم گیری ندارد.
وی ادامه داد: توسعه، تک شخصیتی است و افکار روشن و مشخص می خواهد و ما نیازمند ایجاد فرهنگی هستیم که افراد شخصیت خود را نشان دهند و یک شخصیتی شدن شهروندان از ملزومات سالم سازی یک نظام اجتماعی است. این استاد دانشگاه گفت: مهم ترین مشکل سیاسی در توسعه ایران عدم گردش قدرت در ایران است و این افراد سه تا ۴ هزار نفر ثابت هستند.
وی افزود: مهم ترین مشکل فکری عدم توسعه ایران فقدان قرارداد اجتماعی است و هر هشت سال یک بار تعریف مان از عدالت، آزادی، بخش خصوصی و… را عوض می کنیم. سریع القلم، با اشاره به اینکه کار بین المللی ضرورت پیدا نکرده، اظهار کرد: توسعه یافتگی نیاز به ارتباطات جهانی دارد و کار با شبکه جهانی موجب رشد می شود و نداشتن ارتباطات جهانی ضدتوسعه است.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: کشوری که تولید ثروت نکند، نمی تواند هویت خود را حفظ کند و ریشه تولید ثروت در بخش خصوصی هر کشور است. وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: از مهم ترین موانع آزادی در کشور، کنترل اقتصادی حاکمیت است و اینکه مردم از ترس معاش صحبت نکنند. وی با بیان اینکه بخش خصوصی مبنای آزادی بشر است، گفت: بخش خصوصی در سالم سازی نظام اجتماعی اهمیت زیادی دارد زیرا فهم زمان، سود و زیان، ثبات، بهره وری و کارآمدی و ارتباطات بین المللی ریشه در بخش خصوصی دارد.
سریع القلم، با تاکید بر اینکه دانش و آگاهی، اجماع، فرهنگ جدید شهروندی و تعامل بین المللی از جمله راهکارهای تقویت تشکل هاست، افزود: بخشی از ضعیف بودن تشکل ها به حاکمیت بر می گردد و بخش دیگر مربوط به این است که ما در ناخودآگاه خود منتظر اقدام حاکمیت هستیم. وی تصریح کرد: وقتی جامعه رشد کند، حاکمیت مجبور می شود به سمت جامعه آمده و تصمیمات خود را تعییر دهد.
وی با بیان اینکه ریشه کار جمعی در کارآمدی است، افزود: اگر از افراد خارج شویم و سیستم و گروه ایجاد کنیم، موفق خواهیم شد. نایب رئیس مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه گفت: باید از اُبهت فرد به توانایی فرد حرکت کنیم و ظرفیت های فکری فرد اهمیت داشته باشد.
وجود 20 تشکل رسمی زیرمجموعه اتاق کرمان
مدیر امور تشکل های اتاق کرمان نیز در این همایش گفت: اتاق های بازرگانی به تسهیل در ایجاد و ساماندهی و ثبت تشکل ها موظف هستند تا به وضعیت اقتصادی اعضای حقیقی و حقوقی خود کمک کنند. فاطمه مهرابی، با بیان اینکه بدون شک بحث تشکل ها و توسعه و تقویت آنها در اتاق کرمان مورد توجه جدی قرار گرفته است، افزود: تشکل ها پس از آغاز به کار با چالش هایی مانند جذب بیشتر اعضا، سازماندهی تشکل، تامین مالی وارائه خدمات مناسب و راضی کننده به اعضا و قدرت مطالبه گری و چانه زنی تشکل در پیگیری مطالبات اعضای خود روبرو هستند.
مهرابی تصریح کرد: از سوی دیگر در توسعه و تقویت تشکل ها دو محور اصلی توانمندسازی تشکل ها و نحوه تعامل، حمایت و هدایت اتاق از تشکل ها مطرح می شود که اتاق کرمان در رابطه با توانمندسازی، آموزش های هدفمند برای پوشش دادن چالش های تشکل ها را در نظر گرفته تا بتوانند درآمدزایی و ارتباط دو طرفه برای حضور همه اعضای خود برقرار کنند.
مدیر امور تشکل های اتاق کرمان به تدوین آئین نامه حمایت مالی از تشکل ها در اتاق کرمان اشاره کرد و گفت: برای تشکل ها سرفصل هایی مانندآموزش و پژوهش، برگزاری همایش، انتشارات، فناوری اطلاعات و تدوین برنامه راهبردی در نظر گرفته شده است.
وی به حمایت سه ساله اتاق کرمان از تشکل ها اشاره و تصریح کرد: این حمایت ها اینگونه است که اتاق کرمان در سال اول 80 درصد هزینه های تشکل، در سال دوم 50 درصد و در سال سوم 20 درصد این هزینه ها را تامین می کند و امیدوار است تشکل پس از سه سال به استقلال مالی رسیده باشد و هزینه های خود را تامین کند. وی ادامه داد: همچنین در راستای تعامل اتاق با تشکل ها، نشست های رئیس اتاق با اعضای تشکل ها هر هفته برگزار می شود که پیگیری مطالبات اعضای تشکل ها مانند مسائل بیمه ای، بانکی و مالیاتی و طرح برخی مسائل آنها در شورای گفت و گو از جمله این موارد است.
مهرابی، با بیان اینکه اتاق کرمان در حال حاضر 11 تشکل دارد و قصد دارد در سال جاری نیز 9 تشکل دیگر را به ثبت برساند، افزود: مهمترین اقدام برای تشکل ها بررسی راهکارهای اصولی ایجاد و توسعه تشکل هاست که از طریق همکاری با مرکز مطالعات و پژوهش های اقتصادی اتاق کرمان برای تدوین مدل توسعه تشکل های اقتصادی انجام شده و امیدواریم این مدل را پیاده سازی کنیم و به سمت تشکیل اصولی تشکل ها برویم.
در پایان این همایش نشست پرسش و پاسخ نیز برگزار شد.
پی آمدهای اجتماعی خصوصی سازی اقتصادی
فرهنگ و کارآمدی- محمود سریع القلم
فایل سخنرانی دکتر سریع‌القلم
{mp3}srialglam{/mp3}
